Plantun de Prouvènço

Pèr coumpara dos planto d'encò nostre

Iris pseudacorus & Amaranthus viridis

fotò
fotò
Glaujo

Iris pseudacorus

Iridaceae

Àutri noum : Glaujòu-jaune, Tèsto-d'ase, Coutello-de-valat, Coutelas, Espaso.

Noms en français : Iris des marais, Iris jaune.

Descripcioun :
La glaujo "es uno grando planto que sort à bèlli mato au ribeirés dis aigo, emé de lòngui fueio en formo de coutello e de bèlli flour jauno requinquihado en l'èr coume d'alabardo d'or" F. Mistral in Memòri e Raconte, 1906.

Usanço :
Se fasié de cataplasme emé lou rizoume pèr sougna lis agacin (principe di signaturo). Mescla emé de la limaio de ferre dounavo peréu uno encro negro de qualita. F. Mistral ramento que "Flourdalis vèn de flour d'iris, car es un iris la glaujo, e l'azur dóu blasoun represènto bèn l'aigo ounte la glaujo crèis, Ibid. Aro se n'en servèn pèr depoulua l'aigo.

Port : Grando erbo
Taio : 50 à 120 cm
Fueio : costo paralèlo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo

Gènre : Iris
Famiho : Iridaceae


Ordre : Aspargales

Coulour de la flour : Jauno
Petalo : 6
Ø (o loungour) flour : 5,5 à 6,5 cm
Flourido : Printèms

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun

Liò : Palun - Ribiero - Roubino
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico
Ref. sc. : Iris pseudacorus L., 1753

fotò
fotò
Amaranto(-verdo)

Amaranthus viridis

Amaranthaceae

Nom en français : Amarante verte.

Descripcioun :
L'amaranto-verdo coumenço à planta caviho au nostre desempièi gaire de tèms. Èi bèn verdo, emai dins l'enflourejado que douno pas d'èr espinous. A ges o quàsi ges de péu. Li fueio ajudon peréu à la recounèisse emé dous aurihoun au bout coume lou blet. Li fru soun proun berrugous (fotò).

Usanço :
Coume lis àutris amaranto, l'amaranto-verdo se manjo cruso en ensalado vo cue coume d'espinarc (pas trop n'en manja pamens pèr l'acide óussali e li nitrate). Li grano se manjon cruso, grasihado o boulido (15 mn) coume voulès. Es uno planto vertuouso contro l'inflamacioun, sarro li car, ajudo à caga e tuo li vèrme dóu quiéu.

Port : Erbo
Taio : 20 à 80 cm
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Teroufite
Cicle bioulougico : Planto de l'an

Gènre : Amaranthus
Famiho : Amaranthaceae


Ordre : Caryophyllales

Coulour de la flour : Verdo
Petalo : 3
Ø (o loungour) enflourejado : 8 à 10 cm
Flourido : Estiéu - Autouno

Sòu : Ca
Autour basso e auto : Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Juliet à óutoubre

Liò : Ermas - Champ - Escoumbre e proche dis oustau
Estànci : Termoumediterran à Mesoumediterran
Couroulougi : Óurigino Americano-Sud
Ref. sc. : Amaranthus viridis L., 1753

Partisoun en Prouvènço : CCC à C : mai o mens coumuno ; R à RRR : pulèu o forço raro ; "ges" dins aquéu relarg.
fotò Rose Plano Auto Basso Safrouso Preaupenco Marino Aup
RRR
RR
ges
RR
ges
ges
RRR
ges

Iris pseudacorus & Amaranthus viridis

CC
CC
C
C
C
C
ges
ges

Coumpara Glaujo emé uno autro planto

fotò

Coumpara Amaranto(-verdo) emé uno autro planto

fotò